Blog

Succesvolle productinnovatie: onmisbare tips uit de praktijk​

Productinnovaties. Volgens Failory en Clay Christensen faalt 90 tot 95 procent. Het idee mist het doel door een inside-out benadering, de businesscase is niet sluitend of het ontbreekt aan een duidelijke scope. Er zijn veel redenen waarom het mis kan gaan. Tegelijkertijd is innovatie onmisbaar om bedrijfsgroei te realiseren. Sterker nog: het kan het verschil zijn tussen continuering of het einde van een organisatie. Innovatie kan hierdoor als een tegenstrijdigheid worden ervaren. Laat je er niet door ontmoedigen, want met kennis van de succesfactoren geef je jouw volgende project een grotere kans van slagen. 

1. Valideer het idee bij mensen die met het product te maken krijgen

Je kunt de meest fantastische ideeën bedenken. Maar als het voor de gebruiker geen probleem oplost, zal de gebruiker er ook niet voor willen betalen. Daarom is het belangrijk om het idee tijdens de startfase van het innovatieproces te valideren. Hierin is het vanzelfsprekend dat er onderzoek wordt gedaan naar wat het product moet kunnen. Nog interessanter voor het valideren van een idee is hoe het product precies gebruikt gaat worden. Maar ook: sluit het aan op de omgeving van de gebruiker? 

Dit onderzoek vergt tijd, maar is enorm veel waard:

  • Het kan grote teleurstellingen in een latere fase voorkomen
  • Het voorkomt investeringen in een idee dat niet levensvatbaar is
  • Potentiële investeerders of sponsoren vanuit het management willen een gedegen plan zien: het helpt om funding te krijgen

2. Werk multidisciplinair

Al vanaf de start van het proces wil je werken met multidisciplinaire teams. Door stakeholders actief te betrekken en vanuit meerdere expertises te werken, kun je denken buiten je eigen comfortzone. Ga maar na: iemand die mechanisch onderlegd is, zal een probleem snel vanuit zijn/haar expertise – dus mechanisch – oplossen. Dit terwijl een software gerichte oplossing misschien wel beter is. Tijdens de beginfase is dit belangrijk, maar ook zeker tijdens de ontwikkelfase zul je tegen uitdagingen aanlopen waarvan de oplossing buiten jouw discipline ligt. Het kan ook voorkomen dat iets op het eerste oog een probleem lijkt, maar dit voor de gebruiker helemaal geen probleem is omdat het niet op die manier gebruikt wordt. Alleen door vanuit verschillende discipline(s) te denken en stakeholders bij het proces te betrekken, kun je tot de beste oplossing komen. Blijf elkaar gedurende het hele innovatieproces scherp houden en communiceer intensief.

3. Durf te experimenteren

Dingen die we kennen voelen veilig. Ze zijn binnen onze comfortzone, de plek waar je risico’s minimaliseert. Maar vanuit die veilige plek denken, leidt niet noodzakelijk tot de beste oplossing. Het kan zelfs zorgen voor méér risico. Daarom is het zeker in de vroege fase van productinnovatie goed om – samen met de verschillende disciplines uit het team – creatief te denken en te experimenteren. Dit hoeft helemaal niet groots te zijn: experimenteer met kleine onderdelen en ontdek wat wel of juist niet werkt.

In de vroege fase experimenteren heeft een aantal voordelen:

  • Het geeft innovatie een stimulans
  • Het zorgt voor toepassing van nieuwe technieken en toetsing daarvan
  • Het maakt een oplossing mogelijk simpeler

4. Toets de oplossing tussentijds bij eindgebruikers

Bij het toetsen van een oplossing denken we al snel aan toetsing van het hele product. Maar juist bij tussentijds toetsen is waar kansen liggen. Door eindgebruikers gedurende het proces te betrekken, kunnen vroegtijdig risico’s naar voren gebracht worden. Daarmee worden latere dure aanpassingen beperkt.

Hoe pak je tussentijds toetsen aan?

Maak tussentijds toetsen niet groter dan nodig. Bekijk waar het product ingrijpt op het proces van de eindgebruiker. Maak vervolgens het probleem zo klein mogelijk, zodat met zo simpel mogelijke middelen getoetst kan worden. Dat kan al met simpele tekeningen of kartonnen schaalmodellen, of uitgebreidere ‘proof of concepts’ waarmee een deel van het product wordt geëmuleerd. 

5. Denk vooraf na over risico’s

Met tussentijdse toetsing kunnen risico’s in een vroeg stadium naar voren worden gebracht. Dat betekent niet dat er niet dieper nagedacht mag worden over risico’s. Dat kan een uitdaging zijn. Want het technisch, creatieve brein is vaak (te) optimistisch en heeft helemaal geen zin om na te denken over mogelijke problemen. “Waarom zou je hier anders aan beginnen?”. Toch is het belangrijk om dat optimistische brein even te temmen door vooraf met het multidisciplinaire team na te denken over risico’s die zich vroeg of laat kunnen aandienen. Hiermee voorkom je deels latere (dure) investeringen én bespaar je tijd.

6. Houd de scope klein

Als je bezig gaat met productinnovatie, is het verleidelijk om heel groots te denken. Daar is op zich niks mis mee, maar tijdens het definitie- en ontwikkelproces kun je dit beter even loslaten. Keep it simple, stupid. Door het idee klein en simpel te houden, kun je het snel naar de markt brengen. Bovendien is de investering minimaal, waardoor risico’s worden beperkt én er sneller inkomsten kunnen worden gegenereerd. En over risico’s gesproken: een minimum viable product in de praktijk haalt meer (onvoorziene) risico’s naar voren dan wanneer je het achter je bureau bedenkt.

Een kleinere scope zorgt dus voor een lucratief en efficiënt proces: door de markt op te gaan met een minimaal product, kun je binnen no-time leren van het veld ➞ deze learnings kunnen worden toegepast in het product ➞ de volgende versie sluit met zekerheid beter aan op de behoefte van de eindgebruiker.

7. Specificeer het product in functies en interfaces

Wanneer je een goed idee hebt, denk je meestal niet alleen aan het probleem. Ook de oplossing komt in gedachten al om de hoek kijken. Dat kan het uitdagend maken om verder te kijken dan de oplossing die je bedacht hebt. Het is daarom slim om het product niet in oplossingen te formuleren, maar in functies/gedrag en interfaces. 

Een voorbeeld van deze formuleringen:

Oplossing: Gebruik Bluetooth om verbinding te maken met de PC

Functie of interface: Een draadloze interface tussen het apparaat en de PC

Door slechts een richting te delen, heeft het product development team alle ruimte om tot een oplossing te komen. Dit team bedenkt vanuit kennis in verschillende disciplines de beste oplossing.

8. Ga gestructureerd aan de slag

Je bent enthousiast over je idee en kunt niet wachten om het product in handen te hebben. Dat kan leiden tot een te snelle, ongestructureerde aanpak. Het gevolg: een product dat ‘ontstaan’ en niet ‘ontworpen’ is. Voor een succesvolle productinnovatie is het belangrijk om gestructureerd te werk te gaan. Definieer duidelijk waar het product aan moet voldoen. Dit, en een architectuur die dit – plus onderhoudbaarheid en eventuele groei van het product – aankan, helpt om een product te realiseren dat optimaal in elkaar zit. Daarmee creëer je robuustheid, (indien nodig) toekomstbestendigheid, de laagste kostprijs etc. Daarnaast zorgen een duidelijke scope en structuur voor tijdsbesparing in het ontwikkelproces én maakt het eenvoudig om, bij voortschrijdend inzicht, aanpassingen te doen.

9. Leg de horizon niet te ver

Je denkt groots, hebt ideeën genoeg en kijkt vooruit naar een prachtige horizon. Hou dat erin, maar werk tegelijkertijd in kleine stapjes. Het is verleidelijk om alle ideeën in het proces mee te nemen. Maar het is veel interessanter om gaandeweg in te spelen op wat de wereld van morgen te bieden heeft. Bovendien brengen al die toekomstige functionaliteiten kosten en tijd met zich mee. Dit zijn investeringen die je misschien nooit wat gaan opleveren. Dus leg je horizon niet te ver en werk in kleine stapjes.

10. Go real soon

Zoals je hebt kunnen lezen, brengt groots denken uitdagingen met zich mee. Zo ook het risico dat de ontwikkeling veel te uitgebreid wordt. Hierdoor wordt het daadwerkelijke testen steeds uitgesteld en bestaat de kans dat je er te laat mee begint. En dat terwijl juist het testen de meeste inzichten geeft. Het is daarom van belang dat je risico’s zo snel mogelijk test in ‘de echte wereld’. Met deze aanpak haal je uitdagingen naar voren waar je misschien nog niet aan had gedacht. Daarnaast ontvang je feedback van gebruikers. Deze feedback kun je al in een vroeg stadium verwerken.

Praktische tip: Maak delen van het design al eerder, zodat andere disciplines aan de slag kunnen gaan. Denk aan basis hardware zodat software hier al op geprogrammeerd en getest kan worden.

Bel ons
Mail ons

Take your time to go fast

11. Neem de tijd om snel te gaan

Enerzijds wil je de snelheid erin houden, anderzijds is het belangrijk dat je de tijd neemt. Dat klinkt tegenstrijdig. En toch is het eenvoudiger dan je denkt: door in de beginfase de tijd te nemen en alle stappen te doorlopen, leg je een basis om snel te gaan. 

Hierdoor:

  • Minimaliseer je de kans op fouten, waardoor je niet herhalend een stap opnieuw hoeft te doen
  • Zorg je voor rust in het development team
  • Maak je een snellere project doorloop mogelijk (en daarmee lagere kosten, een voorspelbaarder traject)

Kortom, “neem de tijd om snel te gaan” is een waardevol gezegde om te onthouden!

12. Blijf trouw aan de scope

Tijdens de ontwikkeling van een product blijft de ideeënstroom op gang. Dit kan zorgen voor ‘feature creep’: een fenomeen waarbij je functionaliteiten blijft toevoegen die geen waarde toevoegen voor de gebruiker. Het product wordt hierdoor te duur, te complex, of moeilijk in gebruik. Om dat te voorkomen, is het belangrijk om te onthouden dat het laatste idee of de behoefte van de laatste gebruiker die je hebt gesproken, het belangrijkst is. Maak die behoefte kwantitatief.

Tegelijkertijd mag er altijd ruimte zijn voor voortschrijdend inzicht en (kleine) aanpassingen, zolang deze maar bewust worden doorgevoerd en met alle belanghebbenden besproken zijn. Een ogenschijnlijk kleine aanpassing aan de behuizing kan grote gevolgen hebben voor de hardware ontwikkeling, bijvoorbeeld. Daarom is het extra belangrijk om wijzigingen doordacht door te voeren.

13. Zorg voor een breed draagvlak

Ten slotte: zorg dat er draagvlak is voor de innovatie. En het liefst zo (organisatie)breed mogelijk. Innovatie komt vaak vanuit techniek of een klantvraag, maar draagvlak vanuit sales, marketing, management, service etc. zijn minstens zo belangrijk. Iedere discipline kent zijn eigen belang. Zolang er draagvlak is, kun je dit in je voordeel gebruiken tijdens een productinnovatie. Betrokkenheid van het management, bijvoorbeeld, kan zorgen voor slagkracht. Niets is zo demotiverend en kosten stuwend als een innovatie die niet vlotjes door kan gaan door discussies over noodzaak of budget. Betrek daarom de verschillende belanghebbenden bij het proces en creëer (én behoud!) draagvlak.

Productontwikkeling is een kostbaar proces met risico’s. Het is tenslotte een ‘eerste keer’. Dat zorgt ervoor dat het geen lineair proces is. Het is een proces waarin tegenvallers een feit zullen zijn en er altijd stapjes terug gedaan moeten worden. Daarnaast geldt: hoe complexer het product, hoe langer het duurt om het te ontwikkelen en hoe lastiger het is om alles te overzien. Denk maar aan grote overheidsprojecten: ze lopen bijna altijd uit. Een helder proces en een beheerste scope helpen om de ontwikkeling zo voorspelbaar mogelijk te houden en risico’s te minimaliseren. Zet de grove lijnen voor de lange termijn uit, detailleer het plan voor de korte termijn en neem de tijd om het goed te doen.

Lees ook onze andere blogs
Breid je kennis uit